مقتضب الاثر فی النص علی الائمه الاثنی عشر (کتاب)
----
این کتاب (مقتضب الاثر فی النص علی الائمه الاثنی عشر) تالیف
احمد بن عبد العزیز، جوهری بصرى، در باره امامت ائمه معصومین علیهم السلام می باشد.
در موضوع [[|نص]] بر
دوازده امام که یکی از مهمترین مباحث مربوط به
امامت ائمه معصومین است، آثاری تدوین شده که مشهورترین آن
کفایة الاثر از
خزار قمی و
عیون المعجزات عماد الدین طبری است. بقیه کتاب‌های تدوین شده در این موضوع در دست نیست که از آن جمله
مقتضب الاثر فی امامة الاثنی عشر از
ابن عیاش است.
نجاشی از وی نام برده و به نام کتابش با عنوان مقتضب الاثر فی عدد الاثنی عشر اشاره کرده است.
مؤلف در مقدمه کوتاهی می‌نویسد: در این کتاب گزیده‌ای از آنچه را
مخالفان شیعه در باره روایات نص بر ائمه نقل کرده‌اند و موافق روایات
شیعه است آورده‌ام.
پس از آن در قسمت دوم شواهدی را از اشعار و اخبار گذشته در باره نام ائمه و عدد آنها جمع کرده‌ام، این روایات در زمانی صادر شده که عدد امامان هنوز تکمیل نشده بود، بنابر این دلیل آشکاری در باره امامت دوازده امام خواهد بود. در قسمت سوم نیز روایات شیعه را آورده‌ام.
چنانکه مؤلف گفته است کتاب مقتضب از سه جزء تشکیل شده که هر کدام از دیگری تفکیک شده و مجموع روایات سه جزء، ۳۶ عدد است.
جزء اول شامل ۱۶ خبر از افرادی چون
ابن مسعود،
انس بن مالک ،
عمرو بن عاص،
سلمان فارسی و
جابر بن عبدالله انصاری است.
جزء دوم شامل ۹ خبر است و تفاوت جزء اول با دوم این است که در قسمت نخست
صحابه از پیامبر نقل کرده‌اند و جزء دوم اعم است.
جزء سوم به اشعاری اختصاص دارد که عدد
امامان را دوازده تن ذکر کرده است. در این اثر، احادیث با
سلسله سند کامل ذکر شده و حتی در مورد اشعار نیز به شیوه حدیثی عمل شده است.
